کد مطلب:259213 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:283

اهمیت اندیشه و عمل در فرهنگ اسلامی
اساس تمام پیشرفتهای مادی و معنوی بشر در طول تاریخ، اندیشه و تفكر از یك طرف، و سعی و تلاش و عمل از طرف دیگر بوده است . اگر بشر قرن بیستم و بیست و یكم، از نظر صنعتی و تكنولوژی به موفقیتهای چشمگیری دست یافته، بر اثر اندیشه و تلاش بوده است؛ چنان كه پیشرفتهای معنوی جوامع و افراد نیز بر اثر بهره وری از توان عقل و تفكر و قدرت عمل و تلاش بوده است . پیامبران، امامان و بندگان صالح الهی همگی اهل فكر و تعقل بوده اند . در منزلت ابوذر، امام صادق علیه السلام فرمود: «كان اكثر عبادة ابی ذر رحمه الله التفكر والاعتبار؛ بیش ترین عبادت اباذر كه رحمت خدا بر او باد، اندیشه و عبرت اندوزی بود .» [1] .

قرآن این كتاب الهی و آسمانی برای اندیشه و تفكر، و تلاش و عمل، ارزش والا و حیاتی قائل است و زیباترین و رساترین سخنان را درباره ارزش دانش و تعقل، و دقت و تفقه بیان نموده است در قرآن بیش از هزار بار كلمه «علم » و مشتقات آن كه نشانه باروری اندیشه است، تكرار شده و افزون بر 17 آیه به طور صریح انسان را دعوت به تفكر نموده، بیش از 10 آیه با كلمه «انظروا؛ دقت كنید» ، شروع شده است . بیش از پنجاه مورد كلمه عقل و مشتقات آن به كار رفته است و در چهار آیه نیز قاطعانه به تدبر در قرآن [2] امر شده است و همچنین از كلمه فقه و تفقه و امثال آن بهره جسته است . [3] .

در مورد عمل هم در قرآن بیش از 354 مرتبه لفظ «عمل » و مشتقات آن آمده است و جمله «آمنوا وعملوا الصالحات » بیش از 65 مورد در قرآن مطرح شده است . این مطلب، نشان دهنده لزوم ایمان به عنوان ثمره اندیشه و تفكر، در كنار عمل و تلاش شایسته می باشد .

در روایات معصومین علیهم السلام نیز آثار و فواید مهمی برای تفكر و اندیشه بیان و مطرح شده است كه بیان همه آنها در این مقال نمی گنجد و ما تنها به بررسی این موضوع در كلمات گهربار امام حسن عسكری علیه السلام می پردازیم .


[1] بحار الانوار، ج 22، ص 431 .

[2] نحل/44؛ آل عمران/191و نحل 69 .

[3] آمار استخراج شده بر اساس اطلاعات كتاب «المعجم المفهرس » محمد فؤاد عبد الباقي (دار الحديث القاهره) مي باشد .